ژئومرفولوژی شهری بندرعباس

سعی دانش ژئومرفولوژی بر آن است که ضمن گویا کردن مکانیسمهای حاکم بر محیط به گونه ای عمل نماید که عملکردهای بشری در تقابل با محیط قرار نگیرد. در واقع هنر یک ژئومرفولوژیست آنست که با اشراف و آگاهی بر عوامل مورفودینامیک طبیعی، عکس العمل محیط در برابر عملکردهای بشری را پیش بینی و بر اساس آن و با دیدی جامع تر ، نسبت به حل مسائل و تدوین خط مشی و سیاست و راهبردهای برخورد با محیط مبادرت کند. طرح تفصیلی و جامع ژئومرفولوژیکی شهری به معنی شناسایی اراضی وطبقه بندی آنها بر اساس خطرات محیطی است . در این رساله ضمن شناسایی و محاسبه برخی از عوامل مخاطره آمیز طبیعی نظیر زلزله، نزدیکی به کانون زلزله، سیل و آبگرفتگی، ریزش سنگ، زمین لغزش، گسل، نشست زمین، جزر و مد، امواج و طوفانهای دریایی، طوفانهای گرد و غبار با منشا خارجی، فرسایش بادی و پیش روی و پسروی دریا، سعی در بیان کمی آنها با تاکید بر پارامترهای ژئومرفیک در شهر بندرعباس شده است والبته این مهم به اتکا وبا بهره گیری از مدل topsis به عنوان یکی از مدلهای تصمیم گیری چند معیاره با ساختارتصمیم گیری سلسله مراتبی(ahp)صورت گرفته است بطوریکه امکان مقایسه مکانها با لحاظ نمودن معیارهای با واحدهای متفاوت را امکان پذیر می سازد. مبنای تقسیم بندی مکانی در این تحقیق، نواحی شهری بر اساس تقسیم بندی شهرداریها است. چنین تصمیمی درمورد نحوه طبقه بندی اراضی، بیشتر معطوف به نظرات کارفرما(شهرداری) می باشد. نتایج حاصل از بکار گیری این روش نشان می دهد که منطقه سه شهرداری با کمترین مقدار عددی شاخص (0903/0)، دارای بیشترین پتانسیل رخداد مخاطرات طبیعی است. همینطور منطقه یک شهری با بشترین مقدار عددی شاخص بدست آمده (2574/0)، دارای کمترین پتانسیل رخداد، از نظر ژئومرفولوژی می باشد به گونه ای که احتمال وقوع مخاطرات به صورت کلی در منطقه سه، 9/2 برابر منطقه یک است. منطقه دو شهری نیز با مقدار شاخص (2117/0)در حد واسط دو منطقه مذکور قرار می گیرد. علاوه براین با بکار گیری روش دلفی، بیشترین و کمترین وزن مخاطرات به ترتیب مربوط به زلزله با مقدار عددی(16/0) و سپس، زمین لغزش با مقدار (02/0) می باشد .با این وصف، محدوده اراضی منطقه سه شهری، در 10 سال اخیر دارای بالاترین سرعت توسعه شهری در مقایسه با دیگر مناطق بوده است و در حال حاضر گرانقیمت ترین زمینهای مسکونی در این منطقه به فروش می رسد. به عبارت دیگر سنگین ترین سرمایه گذاری سکونت گاهی در پرمخاطره ترین ناحیه شهری صورت گرفته است. همچنین مدل تاپسیس به عنوان یکی از مدلهای مناسب در طبقه بندی مناطق مخاطره زا، جهت استفاده در مطالعات مشابه توصیه می شود.